Kosieczyn. Konferencja naukowa

W piątek dnia 13 września w kościele parafialnym pw Św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza odbyła się sesja popularno- naukowa pt. „ Drewniany kościół w Kosieczynie”.Organizatorami spotkania byli wojewódzki konserwator zabytków Barbara Bielinis-Kopeć i ks. dziekan Zdzisław Przybysz – proboszcz parafii Kosieczyn.

Po Mszy Św. Dziękczynnej pod przewodnictwem ks. bp Pawła Sochy, ks. dziekan Z. Przybysz witając zebranych powiedział, że w wyniku badań dendrochronologicznych w 2006 r. przez prof. dr hab. Tomasza Ważnego z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, mających na celu precyzyjne ustalenie daty budowy drewnianego kościoła, pojawiła się sensacja.

Wcześniej uznawano, że kościół zbudowany z drewna modrzewiowego pochodzi z 1406 r. Natomiast w wyniku badań okazało się, że kościół jest z drewna sosnowego ( sosna pospolita – Pinus sylvestris L. ) .

W pokazach multimedialnych :
- Marcin Kozarzewski przedstawił program „ Rewitalizacji czyli efekt domina – kościół zrębowy w Kosieczynie jako zadanie konserwatorskie od projektu do realizacji ”. Brak możliwości pobrania próbek drewna zawierających zewnętrzne, podkorowe przyrosty roczne, ze względu na zniszczenie tej warstwy przez owady lub usunięcie jej podczas zabiegów konserwatorskich w przeszłości, nie pozwolił na precyzyjne ustalenie daty budowy kościoła.

Tylko jedna belka o nr 1 miała zachowany oflis i pochodziła z 1388/1389 r. Z tego samego roku pochodzi prawdopodobnie belka o nr 9. Rozkład wyników wskazuje jednak, że 1389 rok jest najbardziej prawdopodobną datą budowy świątyni. Z całkowitą pewnością można powiedzieć, że nastąpiło to na przełomie XIV/XV wieku.

Ustalono, że kościół z przełomu XIV/XV w. - belka sosnowa datowana jest na 1389 r., budowę ukończono w 1408 r., więźbę dachową nad nawą i prezbiterium datuje się na rok 1417 a wieża została dobudowana ok. 1431 r. ( wcześniej uznawano, że wieża była dobudowana w XVII – XVIII wieku). Korpus nawowy i prezbiterium świątyni wzniesiono w konstrukcji zrębowej z belek sosnowych, zakrystia wybudowana jest w konstrukcji szkieletowej, a wieża – słupowej.

Z dokumentów archiwalnych wynika, że w 1408 r. Mikołaj Wata, syn zmarłego Filipa z Nądni, wraz z synami swego stryja Macieja : Piotrem, Dobrogostem, Mikołajem, Samsonem, Janem i Stanisławem oraz ich matką Heleną, dziedzicami w Nądni i Kosieczynie fundują kościół parafialny w Kosieczynie i go uposażają.

Obok Tarnowa Pałuckiego w gminie Wągrowiec jest to obecnie najstarszy lub jeden z najstarszych kościołów drewnianych w tej części Europy.
- Rafał Plebański omówił zabytki kościoła oraz dzieje mieszkańców Kosieczyna. Podał, że z dawnego uposażenia zachowała się gotycka rzeźba, krucyfiks z XV w., barokowy ołtarz i renesansowa ambona. Gotycka rzeźba " Pieta " należy do plastyki tzw. stylu miękkiego z lat 1420-1430. Odnośnie mieszkańców to ziemie te przed wiekami posiadał rycerski ród Watów, zwanych Samsonami, którzy pojawili się w Wielkopolsce w XIII wieku. Przybyli ze Śląska i Moraw. ( Ród Watów napotykamy w Nądni koło Zbąszynia w 1329 r., gdzie komes Wilisław i Sambor Wata zaświadczają ugodę braci z Wyszanowa z klasztorem w Paradyżu ). To prawdopodobnie za nich zaczęto karczować gęsty bór. Wieś Kosieczyn musiała powstać na przełomie XIV i XV wieku. Z lat 1398 - 1403 pochodzą wzmianki, że kosieczyńskie dobra należały do Macieja Waty z Nądni. W późniejszych latach Kosieczyn należał do jego spadkobierców.

- Przemysław Gorek przekazał relację z prac konserwatorskich w latach 2006-13, a Ryszard Żankowski omówił wyniki badań malowideł ściennych w świątyni. Dodał, że podczas remontu dachu w 2006 r. odkryto freski lecz ze względu na stopień zniszczenia nie udało się już ich odnowić.
Następnie ks. dziekan Z. Przybysz promował album „ Średniowieczny kościół w Kosieczynie – historia zapisane w drewnie ” a na placu przykościelnym odbył się warsztat plenerowy – technik zdobniczych : historyczne techniki malarskie, pozłotnicze, sgraffito , w którym wystąpili studenci i absolwenci Wydziału Malarstwa ASP w Warszawie oraz konserwatorzy z firm Gorek Restauro i Monument Service.

Ks. dziekan Zdzisław Przybysz mówi, że utrzymanie takiego obiektu to nie lada wyzwanie. Dodaje, że konferencje będą kontynuowane – będziemy dzielić się informacjami, co zostało odkryte, jakie przed nami nowe zadania. Chcemy aby ten kościół lśnił w pełnej krasie.
- Ja nazywam to remontem tysiąclecia. Przez 600 lat nie było tu takiego remontu. Przez wieki wiele zostało zmienione, ale przy obecnym remoncie postanowiliśmy nawiązać do najstarszego wyglądu świątyni.
Remonty są dostrzegane na forum ogólnopolskim. Kościół w Kosieczynie został uhonorowany medalem „Zabytek zadbany” w 2012 r. przyznany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a sam proboszcz otrzymał tytuł „Człowiek roku 2011” od Fundacji „Spieszmy się” w gminie Zbąszynek.. Warto nadmienić, że ks. dziekan Zdzisław Przybysz w tym roku obchodzi jubileusz 10-lecie pracy duszpasterskiej w parafii kosieczyńskiej. Obecny wicewojewoda Jan Świrepo życząc jubilatowi zdrowia i wszystkiego najlepszego, zwrócił się do ks. bp Pawła Sochy aby zbyt szybko nie odwoływał jubilata z parafii, gdyż ma tu jeszcze wiele, wiele do zrobienia.

W sobotę w ramach Lubuskich Spotkań z Zabytkami 2013 parafia Kosieczyn zorganizowała wycieczkę autokarową szlakiem " Drewnianych Kościołów ".Przewodnikiem był Rafał Plebański z Biura Dokumentacji
Zabytków z Poznania, który mówił historię zwiedzanych kościołów. Zwiedzono kościoły : św. Anny z 1670 r. w Nowej Wiosce, Zwiastowania NMP z 1648 r. w Boryszynie i Narodzenia NMP z 1637 r. w Chlastawie w pow. świebodzińskim, św. Bartłomieja z 1692 r. w Kalsku pow. międzyrzecki i św. Andrzeja z 1673 r. w Brodach w pow. nowotomyskim.

Kościoły drewniane należą do szczególnej kategorii zabytków naszego kraju, są stosunkowo nietrwałym świadkiem dawnych czasów. Urzekają dziś swoją prostotą i sacrum, pozwalają przenieść się w inny świat. Są świadectwem wiary minionych pokoleń i sztuki ludowej.

Następnie odbył się festyn parafialny, gdzie na scenie wystąpiły dzieci z miejscowej Szkoły Podstawowej.