W Wolsztynie czcimy pamięć o Powstańcach Wielkopolskich

Przy Gimnazjum nr 2 im. Powstańców Wielkopolskich w Wolsztynie działa Klub Młodzieżowy Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego, którego organizatorem i opiekunem jest Hubert Rokoszewski. Takie koła działają również w Siedlcu oraz Przemęcie. Pierwszym prezesem koła wolsztyńskiego był Adam Kut, a obecnie jest nim Zbigniew Kowalewicz.
Dziś koło liczy ponad 50 członków, zaś do całej organizacji przynależy ich ponad 2500. Najważniejszymi celami stowarzyszenia jest krzewienie wiedzy i kultywowanie pamięci o Powstaniu Wielkopolskim oraz popularyzacja wartości, które przyświecały powstańcom wielkopolskim.

Przy okazji kolejnej rocznicy wybuchu powstania, postanowiliśmy przedstawić zarys jego przebiegu na terenie naszego powiatu, posiłkując się materiałami zebranymi przez członków Towarzystwa.

O powstaniu Wielkopolskim w powiecie i okolicach

Obecny powiat wolsztyński w chwili wybuchu Powstania Wielkopolskiego nosił nazwę babimojskiego, choć siedziba Landrata (starosty) znajdowała się w Wolsztynie w budynku obecnego Starostwa. Potyczka w Kargowie z wkraczającym oddziałem pruskim żołnierzy kapitana Więckowskiego zainicjowała walkę, którą zakończyło zwycięskie Powstanie Wielkopolskie w 1918-1919 roku. Po podjęciu przez Prusy walki z polskością, społeczeństwo polskie zaboru pruskiego odpowiedziało oporem który szczególnie w Wielkopolsce przyniósł sukces, nie dopuszczając do wynarodowienia Polaków. W walce z germanizacją nie zabrakło również Polaków z powiatu babimojskiego.

Ich sytuacja była dodatkowo utrudniona. Szacunki wykazują, że liczba Niemców w tym powiecie przed wybuchem Powstania Wielkopolskiego sięgała połowy liczby ludności. Pomimo tego w walce narodowej, która przejawiała się w wielorakich formach i działaniach, Polacy w powiecie babimojskim odnosili sukcesy, nie ustępując w nich innym regionom Wielkopolski.

W chwili wybuchu Powstania Wielkopolskiego w Poznaniu i rozpoczęcia walk powstańczych, zaktywizowane społeczeństwo polskie powiatu przygotowało się do konfrontacji zbrojnej. Zainicjowały ją oddziały powstańcze z sąsiednich powiatów walką o Rakoniewice (3 stycznia 1919) i Rostarzewo (5 stycznia 1919), o które walczyli również powstańcy z miejscowego oddziału.

Następnie po odparciu kontraktu niemieckiego skoncentrowane w Rakoniewicach oddziały powstańcze ze wschodniej części powiatu zdobyły siedzibę landrata powiatu babimojskiego- Wolsztyn (5 stycznia 1919).

Skoncentrowane w tym mieście oddziały powstańcze z niemal całego powiatu babimojskiego przeprowadziły 11 stycznia 1919 koncentryczny atak na Kopanicę, po zdobyciu której zajęły Babimost i Kargowę i dokonały wypadu na Nowe Kramsko. Jednocześnie, w wyniku działań powstańców w południowej części powiatu - w Przemęcie , utworzono 6 stycznia 1919 roku kompanię powstańczą, zatrzymano atak niemiecki i wsparto działania powstańcze w północnej części powiatu wschowskiego, zajmując potem Wieleń, Mochy i Kaszczor.

W lutym oddziały niemieckie rozpoczęły ofensywę, w wyniku której mimo zaciętego oporu, oddziały powstańcze zostały zmuszone do opuszczenia, po krwawych walkach Babimostu i Kargowy.

Ostatnią stoczoną bitwą na terenie powiatu babimojskiego była bitwa w Grójcu Wielkim. Zawieszenie broni na terenie powiatu babimojskiego nastąpiło , ostatecznie po podpisaniu porozumienia 26 marca 1919r. Jednakże porozumienie to było łamane potyczkami nadgranicznych patroli. Społeczeństwo powiatu babimojskiego włączyło się też aktywnie w działanie polityczne w czasie rokowań w sprawie przebiegu granicy i potem w okresie prac Komisji Delimitacyjnej wyznaczającej w terenie przebieg granicy państwowej polsko - niemieckiej na terenie powiatu. Ostatecznie granica państwowa pomiędzy Polską a Niemcami podzieliła powiat pomiędzy te dwa państwa pozostawiając po niemieckiej stronie granicy wiele czysto polskich miejscowości z powiatu babimojskiego.

Społeczeństwo powiatu babimojskiego wzięło aktywny udział w Powstaniu Wielkopolskim. Wielu mieszkańców tego powiatu oddało swe życie w walkach powstańczych. Społeczeństwo służyło walczącym pomocą finansową, dostarczało żywności, podwód, noclegów. Również ludność niemiecka wspierała swoje oddziały wojskowe biorąc udział bezpośrednio w walkach i podobnie jak ludność polska, dostarczając żywności, noclegów. Przejawem aktywności tej ludności było powstanie Republiki Świętno.

Należy podkreślić iż udział powiatu babimojskiego był znaczący w Powstaniu Wielkopolskim. Liczne groby powstańcze w regionie oraz żywa pamięć o tym wydarzeniu są tego dowodem.