Tak zwane kobiece nowotwory - rak piersi i rak szyjki macicy co roku zbierają w naszym kraju śmiertelne żniwo. Nie musi tak być, bo w przypadku tych chorób szanse na całkowity powrót do zdrowia są bardzo duże. Warunkiem jest jednak ich wczesne wykrycie. Z programu badań profilaktycznych kierowanych do kobiet współfinansowanego z funduszy Unii Europejskiej, w Wielkopolsce skorzystało już 12 530 kobiet. Kolejne wciąż mogą to zrobić.
- Celem programu, który realizujemy wraz z partnerami jest z jednej strony zwiększenie dostępności badań profilaktycznych, takich jak mammografia i cytologia, z drugiej zachęcenie kobiet do tego, by z nich korzystały - wyjaśnia Małgorzata Dworzańska, kierownik Biura Programów Profilaktycznych Ośrodka Profilaktyki i Epidemiologi Nowotworów (OPEN). - Oprócz badań prowadzimy też działania edukacyjne: to między innymi warsztaty kierowane do pań. Do tej pory zorganizowaliśmy ich 36. Planujemy również szkolenia dla lekarzy, pielęgniarek i położnych POZ oraz lekarzy medycyny pracy. Zdobędą na nich wiedzę dotyczącą profilaktyki, a do tego dowiedzą się co sprawia, że kobiety nie zgłaszają się na badania i w jaki sposób można te bariery wyeliminować - informuje Małgorzata Dworzańska.
Istotą programu są jednak same badania. Z badań mammograficznych mogą skorzystać wszystkie mieszkanki Wielkopolski między 50, a 69 rokiem życia. Badania cytologiczne to propozycja dla pań między 25, a 59 rokiem życia. Część z nich jest prowadzona w siedzibie OPEN w Poznaniu, pozostałe to badania niemalże „z dostawą do domu”.
- Do mniejszych gmin Wielkopolski docierają nasze mammobusy i cytobusy - mówi Małgorzata Dworzańska. - Dzięki temu dotarcie na badania przestaje być problemem.
Także rejestracja na badania została maksymalnie uproszczona. W ramach projektu powstał portal openbadania.pl, za pośrednictwem, którego można się zarejestrować czy to na badania w Poznaniu czy w cytobusie bądź mammobusie. (Na stronie można znaleźć najbliższe terminy i miejsca postoju). Działa także aplikacja mobilna „OPEN - Profilaktyka dla Ciebie”. Część kobiet dostaje także zaproszenia na badania wysyłane pocztą do domu.
- Stosujemy różne sposoby, by zachęcić panie do przebadania się - mówi Małgorzata Dworzańska. - Choć pandemia nieco nam sprawę skomplikowała, nasze działania przynoszą efekty. Z oferty badań korzysta sporo pań, które robią je po raz pierwszy. To z jednej strony oczywiście dowód na wzrost świadomości znaczenia profilaktyki, ale także efekt przełamania obaw przed wykryciem nieprawidłowości, który irracjonalnie powstrzymywał panie przed korzystaniem z badań profilaktycznych.
Jak podkreśla Małgorzata Dworzańska, w każdym kolejnym roku, badania profilaktyczne są dostępne dla następnych roczników kobiet. - W ramach projektu z mammografii można skorzystać raz na dwa lata, z badania cytologicznego raz na trzy lata - informuje Dworzańska. - Teraz szczególnie zachęcamy panie, które z powodu pandemii odkładały badania, by nie robiły tego dłużej. Zarówno u nas na miejscu, jak i w mammobusie i cytobusie przyjmujemy panie pojedynczo i przestrzegamy wszystkich zasad bezpieczeństwa epidemicznego. Rejestracja na badania trwa przez cały czas.
Program potrwa jeszcze do połowy przyszłego roku. Jego wartość to prawie 2,95 mln zł, z czego dotacja z funduszy europejskich wyniosła 2,8 mln zł.
Do końca stycznia bieżącego roku z badań mammograficznych w ramach projektu skorzystało 9500 kobiet, a 2300 wykonało badanie cytologiczne. Kolejne wzięły udział w warsztatach.
Program profilaktyki onkologicznej wśród kobiet to nie jedyny program profilaktyczny realizowany w naszym województwie z wykorzystaniem pieniędzy z Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego 2014 -2020. Wystarczy wymienić także realizowany przez OPEN program profilaktyki nowotworów dolnego odcinka przewodu pokarmowego, kierowany do osób między 50, a 74 rokiem życia czy ten, zmierzający do ograniczenia ryzyka wystąpienia retinopatii cukrzycowej, którym objęci są cierpiący na tę chorobę, którzy ukończyli 18 rok życia.
