Spacer po Zamościu – w poszukiwaniu prawdziwej zimy. Zobaczcie, jak wygląda miasto delikatnie oprószone śniegiem [ZDJĘCIA]

Tym razem zapraszamy na wirtualny spacer po Starym Mieście, a właściwie jednej z jego licznych i różnorodnych przestrzeni.

Przy ulicy Staszica tuż za rondem Braci Pomarańskich stoi barokowy kościół oo. Franciszkanów ufundowany w 1637 roku przez ówczesnego hetmana ordynacji zamojskiej Tomasza Zamoyskiego, po przybyciu do miasta zakonu Franciszkanów. Kościół powstał na miejscu zajazdu należącego do rodziny Bernarda Moranda. Obiekt ten jest jedną z najwybitniejszych budowli sakralnych XVII wieku w Polsce. Po likwidacji zakonu franciszkanów w 1784 roku przez Austriaków, został zamieniony na magazyn wojskowy, a w 1840 roku przebudowany na koszary. Po drugiej wojnie w części pomieszczeń mieściło się Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych oraz kino. W 1993 roku świątynia wróciła do Franciszkanów. Obecnie trwa rewitalizacja kościoła. Wkrótce zakończenie prac.

Naprzeciw pas dawnych fortyfikacji. Bastion na wprost ulicy Staszica, w drugiej połowie XIX wieku był więzieniem politycznym. W przyległym budynku w latach 1824-25 więziono polskiego działacza niepodległościowego Waleriana Łukasińskiego. Obok dawna Brama Lwowska z początku XIX wieku. Dzięki fortyfikacjom zbudowanym na przełomie XVI i XVII wieku Zamość był jedną z najsilniej chronionych twierdz w kraju. Car Aleksander II nakazał jednak rozebrać fortyfikacje w 1866 roku. Ocalały m.in. nadszańce, arsenał oraz rotunda. Zachowane części twierdzy odrestaurowano. Tu kiedyś znajdowały się Kacie Doły – w związku z sąsiedztwem strzelnicy i miejsca egzekucji. Później nazwę zmieniono na Kacze Doły (doły wypełnione wodą i błotem, gdzie pluskały się kaczki). Jeszcze w latach siedemdziesiątych XX wieku dzieci z całego miasta zimą zbierały się na Kaczych Dołach i zjeżdżały na sankach. Było to, poza Parkiem Miejskim, najlepsze i najbardziej niebezpieczne miejsce dla zimowych szaleństw i zabaw.

Nadszaniec bastionu VII wybudowano w latach 1825-1830. Dwukondygnacyjna budowla idealnie wzmacniała siłę ognia bastionu. Ostrzał artyleryjski i z broni ręcznej prowadzono ze strzelnic na obu kondygnacjach i z nasypu ziemnego przykrywającego budowlę. Elewacja nadszańca od strony przedpola została półkoliście wygięta w taki sposób, aby ogień koncentrować na dotychczas najsłabiej bronionej części przedpola, będącej na osi bastionu. Od plateau bastionu dostępu do nadszańca broniła dodatkowo fosa z dwoma kazamatami i podnoszonym mostem. Nadszaniec jako ciekawy przykład architektury fortecznej to miejsce szczególne. Zniszczony został w 1866r w czasie likwidacji twierdzy. Odtworzono go w postaci nadanej przez Jana Malletskiego z 37 wąskimi otworami strzelniczymi oraz wystawionymi w cofniętych barkach kazamatami z 2 stanowiskami artyleryjskimi. W latach 1977-1984 dokonano całkowitej jego rekonstrukcji do postaci XIX - wiecznej. Świetność przywrócił mu remont, który przeprowadzono w latach 2008-2009. Przez galerię strzelniczą bastionu prowadzi Trasa Turystyczna. Można tutaj zwiedzać podziemne zaułki i przejścia pod bastionem oraz kurtyną łączącą bastiony, a także galerie strzelnicze i kazamaty. Obok pasażu handlowego znajdują się m.in.: Galeria Nadszaniec, Muzeum, Klub Bilardowy Metro oraz wejście do Podziemnej Trasy Turystycznej.

Szlak fortyfikacji to znakomite i interesujące miejsce na długie spacery. Trasa wiedzie m.in. przez planty. Tu od kilku lat odbywa się wielkie widowisko pn. "Szturm Twierdzy Zamość", gromadzące tłumy mieszkańców i turystów. Cieszącego się dużą popularnością wydarzenia nie można było zorganizować w 2020 roku ze względu na pandemię.

W pobliżu fortyfikacji znajduje się osiedle Planty. Budowę pierwszych bloków rozpoczęto w latach 50-tych, a ostatnie oddano do użytku na początku lat 70. minionego stulecia. W granicach osiedla w sąsiedztwie Starego Miasta funkcjonują m.in. Szkoła Podstawowa nr 10, siedziba Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym "Krok za Krokiem", Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, Urząd Gminy Zamość, SANEPID, Wydziały UM Zamość, sklepy PPS Lux oraz gmach Delegatury Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego wraz z innymi instytucjami (tuż obok budynku można zobaczyć fontannę - wzlatujące żurawie datowane na początek lat 60-tych).

W zrewitalizowanym budynku dawnych koszar kozackich utworzono Forteczne Centrum Informacji Turystycznej oraz restaurację i salę konferencyjną. Obok znajduje się duży bezpłatny parking dla autokarów i samochodów osobowych (wjazd od ul. Peowiaków). Budynek położony jest w ciągu szlaku rowerowego „Wokół Twierdzy Zamość”.

Ważnym obiektem na tej trasie jest z pewnością Galeria Rzeźby prof. Mariana Koniecznego – Oddział Muzeum Zamojskiego, która mieści się w dawnym Kasynie Kozackim oraz Bastion VI, gdzie swoją siedzibę ma Zespół Szkół Ponadpodstawowych Nr 1, popularnie zwany „Ekonomikiem”, jedna z najstarszych szkół w mieście. Jego historię zapoczątkowała dwuklasowa męska Prywatna Szkoła Handlowa, założona w 1921 roku. Mieściła się ona w budowli fortecznej zabytkowego nadszańca przy ul. Łukasińskiego i zajmowała tam tylko jedno pomieszczenie.

Co jeszcze warto zobaczyć w tej części miasta? Sprawdźcie!

Zapraszamy do oglądania naszych zdjęć!